Paarden zijn al eeuwen belangrijk geweest voor de mens. Vroeger waren paarden onmisbaar als vervoersmiddel, maar door de opkomst van de auto is dat nu niet meer zo. Tegenwoordig worden paarden vooral nog gehouden als hobby. Maar voor sommige liefhebbers zijn paarden nog steeds een serieuze zaak. Vooral als het gaat om de paardensport, zoals rodeo, polo en natuurlijk paardenrennen. Over dat laatste kun je in dit artikel uitgebreide informatie lezen.
Wat zijn paardenraces?
Paardenraces zijn snelheidswedstrijden met bereden paarden. Het is ook een populaire sport om op te wedden. De ruiter wordt in de paardenraces de jockey genoemd. Paardenraces kunnen in twee categorieën worden onderverdeeld, namelijk de vlakkebaanrennen en de hindernisrennen.
Vlakkebaanrennen
De naam zegt het al; bij vlakkebaanrennen wordt de race gehouden op een vlakke renbaan. Ook hier zijn weer verschillende races te onderscheiden.
De Handicap-race
In de Handicap-race wordt aan elk paard een gewicht toebedeeld, waarbij het beste paard het meeste gewicht krijgt. De toppers kunnen met het meeste gewicht de wedstrijden blijven winnen, ondanks de verschillende weersomstandigheden en verschillende baantypes. Deze paarden worden Handicap Horses genoemd.
De Stakes-race
Bij Stakes-races moet startgeld worden betaald. Een behoorlijke investering voor de eigenaar, maar het prijzengeld is wel erg hoog. Veel klassieke rennen vallen onder Stakes-races, zoals Derby’s en Futurities (voor tweejarige paarden).
De Claiming-race
Tijdens Claiming-races wisselen paarden tijdens de race van eigenaar. Op het moment dat de paarden uit de startbox komen zijn ze van de nieuwe eigenaar, als die zich heeft gemeld. Als het paard wint, is prijzengeld wel voor de vorige eigenaar.
De Allowance-race
De meest gangbare vorm van paardenrennen is de Allowance-race. De paarden worden aan de hand van leeftijd, prestatie en geslacht een gewicht toebedeeld. Met andere woorden, verschillende eigenschappen van de paarden worden in acht genomen en op basis daarvan wordt voorspeld welk paard de meeste kans heeft om de wedstrijd te winnen. Door deze klassementen worden de paarden zo ingedeeld dat het een zo eerlijke mogelijke wedstrijd is.
Hindernisrennen
De andere renbaancategorie is het hindernisrennen. Hieronder vallen hordenrennen en steeple-chases. Bij hordenrennen moeten de paarden over houten obstakels met stromatten springen en bij steeple-chases nemen ze hoge hindernissen van strobalen. Die steeplehagen kunnen verschillende vormen en maten hebben. Elke race heeft wel een berucht obstakel ertussen zitten. Soms zit er bijvoorbeeld nog een sloot achter of voor de hindernis. De bekendste steeple-chases zijn de Grand National in Liverpool (Verenigd Koninkrijk) en de Velká pardubická in Pardubice (Tsjechië).
Paardenrennen toen en nu
Zoals veel sporten kent paardenrennen haar oorsprong in de Griekse en Romeinse tijd. Op de Romeinse renbanen streden verschillende Arabische stammen om de winst. In die tijd waren paarden met het ras Arabier vooral de sterren in de show. Ook nu zijn paardenraces weer sterk in opkomst in de Arabische wereld. Doordat rijke sjeiks veel geld in de races investeren wordt daar nu de belangrijkste wedstrijd georganiseerd, namelijk de Dubai World Cup in de Verenigde Arabische Emiraten.
De Europese paardensport
Er wordt tegenwoordig met verschillende rassen gerend, maar het bekendste en snelste ras is wel de Engelse Volbloed. Een belangrijke reden hiervoor is dat paardenrennen al heel snel een immens populaire sport werd bij de Engelse adel. Die namen het fokken van de beste renpaarden uiterst serieus. Alleen de beste en snelste volbloedpaarden werden met elkaar gekruist. In die tijd werden ook de eerste klassieke Engelse paardenraces georganiseerd, zoals de Grand National en de Epsom Derby. Frankrijk is nog een ander Europees land waar paardenrennen erg populair is. Hier heb je bijvoorbeeld de Prix de l’Arc de Triomphe.
De Nederlandse paardensport
Tegenwoordig zijn paardenrennen nog steeds vooral in Engeland en Ierland erg populair, maar ook in ons land worden een aantal paardenraces georganiseerd. De Nederlandse wedstrijden vinden meestal plaats op de renbaan Duindigt bij Wassenaar. Hier rennen Engelse Volbloeden, maar ook Arabische Volbloeden. Van oorsprong is het publiek meestal de rijkere laag van de bevolking, maar de sport wordt steeds toegankelijker. Paarden houden is natuurlijk een dure hobby, maar het kijken naar paardenraces is wel wat betaalbaarder.
Het overkoepelende orgaan van de Nederlandse paardensport is de vereniging Nederlandse Draf- en Rensport (NDR). Zij bepalen de richtlijnen en controleert of de regels worden nageleefd. De NDR houdt ook het stamboek bij van alle Volbloed renpaarden in Nederland.
De Amerikaanse paardensport
Ook in Amerika zijn paardenraces niet meer weg te denken. De Europese kolonisten die zich settelden op het Amerikaanse continent namen hun geliefde paarden met zich mee en introduceerden ook daar de Europese paardensport. De belangrijkste rennen zijn daar de Kentucky Derby, Preakness Stakes en de Belmont Stakes. Het paard die in deze wedstrijden het beste uit de bus komt behaalt de hoogste eer, namelijk de Triple Crown.
De verschillende renbanen
Er zijn twee verschillende renbanen, de turf baan met gras en de dirt baan met zand. De meeste banen in Engeland zijn turf banen, maar in Amerika rijden ze vooral op dirt banen. Het verschilt ook per paard of het beter op een gras- of zandbaan presteert. De tijden op de grasbanen zijn over het algemeen langzamer dan op het zand. Ook de grond kan in verschillende staten verkeren, wat de wedstrijd kan beïnvloeden. In Amerika zijn er ook banen gemaakt die in verschillende weersomstandigheden redelijk gelijk blijven. Dit zijn de all-weather banen. Het onderhoud van de banen is erg belangrijk. De paarden zijn namelijk erg duur en als een paard geblesseerd raakt door een fout in de baan, kost dat veel geld. Hier wordt ook de reputatie van de renbaan sterk door beïnvloed.
Klassement
Paarden hebben natuurlijk elk hun individuele lichaams- en karaktereigenschappen. Deze eigenschappen zorgen er voor dat het ene paard beter is dan het andere, maar dat ligt ook weer aan het soort baan of wedstrijd. Door een ingewikkeld klasse systeem wordt bepaald welk paard in welk niveau zit en hoe de wedstrijd zo eerlijk mogelijk kan verlopen. Alle landen buiten Amerika gebruiken het Group systeem. Hierbij worden de allerbeste paarden in Group I gedeeld, de iets minder goede in Group II en als laatste is er nog Group III. In Amerika hebben ze een ander klassement, de Graded Races, maar dit is wel te vergelijken met het internationale Group systeem.
De paarden kunnen zich bewijzen in nationale wedstrijden, waar onder bepaalde voorwaarden uitgemaakt wordt tot welke groep ze behoren. Per leeftijdscategorie zijn er aparte wedstrijden. Dit zijn de tweejarige, driejarige en driejarige of oudere paarden. Daarnaast kennen we bijvoorbeeld ook nog races die gehouden worden voor paarden die nog nooit hebben gewonnen (maiden races).
